زمستانی که در سایه جنگ اوکراین و روابط تنش‌آلود مسکو و پایتخت‌های اروپایی قرار بود دامن اروپا را بگیرد، روابط ایران و اتحادیه اروپایی را سرد کرده است.
دو سال قبل در نوامبر 2020، زمانی که نتایج انتخابات ایالات متحده نشان داد دونالد ترامپ رییس‌جمهور وقت امریکا باید تا مدتی دیگر از کاخ سفید برود و جو بایدن، کاندیدای حزب دموکرات رییس‌جمهور بعدی ایالات متحده خواهد بود، موجی از امید در ایران و اروپا شکل گرفت. ایران و اروپا امیدوار بودند با بازگشت دموکرات‌ها به قدرت امکان احیای توافق هسته‌ای سال 2015 که در زمان اجرا تنش‌ها میان تهران و غرب را تا حد قابل توجهی کاهش داده بود فراهم شود.
دو سال بعد از نوامبر 2020، روابط ایران و کشورهای اروپایی بدترین روزهای خود طی دهه گذشته را تجربه می‌کند؛ توافق برجام احیا نشده و سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اروپایی‌ها ایران را به نقش‌آفرینی علیه غرب در جنگ اوکراین متهم می‌کنند و اتحادیه اروپایی استفاده از گزینه تحریم علیه ایران را دوباره به روی میز بازگردانده است.
شورای اروپا روز دوشنبه 14 نوامبر با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد 29 فرد و سه نهاد ایرانی را تحریم کرده است. در این بیانیه دلیل اعمال این تحریم‌ها مسائل حقوق بشری ذکر شده و نام احمد وحیدی وزیر کشور، کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، سردار وحید مجید رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات و شبکه خبری پرس‌تی‌وی به همراه تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران در لیست تحریم‌شدگان دیده می‌شود. در این بیانیه آمده است که تحریم‌ها شامل مسدودسازی حساب‌های بانکی، ممنوعیت سفر، ممنوعیت تامین مالی نهادهای مورد اشاره و ممنوعیت صادرات تجهیزاتی است که ممکن است برای مقابله با اعتراضات یا نظارت روی ارتباطات به کار روند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز روز دوشنبه اعلام کرد که با حمایت افراد و نهادهایی که برای انجام تحقیقات بین‌المللی درباره سرکوب مرگبار اعتراضات ایران تلاش می‌کنند، هفته آینده این نشست اضطراری برگزار خواهد شد. عالی‌ترین نهاد حقوق بشری سازمان ملل افزود که این نشست پنجشنبه آینده ۳ آذر (۲۴ نوامبر) برگزار خواهد شد تا درباره «وضعیت رو به وخامت حقوق بشر» در ایران گفت‌وگو شود. برای تشکیل یک جلسه فوری، حمایت ۱۶ عضو از ۴۷ عضو شورای حقوق بشر (بیش از یک‌سوم اعضا) لازم است و این شورا اعلام کرد که تاکنون ۴۴ کشور از این فراخوان حمایت کرده‌اند.
ساعاتی پیش از صدور این بیانیه‌ها، آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در توییتر نوشت که اتحادیه اروپا قصد دارد با اعمال تحریم‌هایی جدید پیامی مشخص به ایران بفرستد و بگوید رعایت «حقوق بشر یک اصل غیرقابل چشم‌پوشی است.» او افزود: «ما تحریم‌هایی را تصویب کردیم که به ویژه بر دایره قدرت سپاه پاسداران و تامین مالی آن تاثیر می‌گذارد و توانستیم موضوع ایران را در دستور کار شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قرار دهیم.»
اظهارات و اقدامات مقام‌های ارشد کشورهای اروپایی علیه ایران تنها به نوشته وزیر خارجه آلمان محدود نمی‌شود. ماه گذشته، کشورهای اروپایی برای تحریم ایران به دلیل «ارسال پهپاد به روسیه» به توافق رسیدند، در هفته‌های گذشته نیز علاوه بر جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به برخی مسائل داخلی ایران نظیر اعتراضات واکنش نشان داد، امانوئل مکرون رییس‌جمهور فرانسه با گروهی از مخالفان دولت ایران دیدار کرد و برای توصیف وقایعی که در داخل ایران رخ می‌دهد از واژه «انقلاب» استفاده کرد. صدراعظم و وزیر خارجه آلمان نیز در چندین مرحله به دلیل آنچه از سوی آنها مسائل حقوق بشری خوانده می‌شد واکنش نشان داده و از ضرورت تحریم ایران سخن گفتند.
مقام‌های ایرانی این نوع موضع‌گیری و اقدامات اروپایی‌ها را «کوته‌بینانه» و «غلط» توصیف می‌کنند و معتقدند این اقدامات ریشه سیاسی دارد. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در نشست خبری گفت: «متاسفانه چند کشور اروپایی در اتخاذ مواضع علیه ایران از عنوان اتحادیه اروپا سوءاستفاده می‌کنند و لزوما مواضع این چند کشور بیانگر مواضع و رویکردهای تمامی کشورهای اروپایی نیست. چند کشور معدود به صورت غیرمسوولانه خارج از چارچوب و موازین شناخته‌شده بین‌المللی در ارتباط با مسائل داخلی ایران با تمسک به شعارهایی نظیر حقوق بشر، تند و افراطی عمل می‌کنند و کاملا مشخص است این رفتارها سیاسی و مبتنی بر بهانه‌های واهی است.» او پیش‌تر نیز به دیدار رییس‌جمهور فرانسه با مسیح علی‌نژاد و همچنین به اظهارات مقام‌های آلمانی واکنش نشان داده بود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تنش در روابط ایران و اروپا به‌طور کم‌سابقه‌ای بالا رفته و دو طرف باید برای فروکاستن از این تنش‌ها گام‌هایی بردارند.
علی‌اکبر فرازی، سفیر پیشین ایران در رومانی رفتار اروپایی‌ها را «بیش از گذشته تند» می‌داند. او به روزنامه اعتماد می‌گوید: «رفتار مقام‌های اروپایی طی هفته‌های گذشته اظهارات مقام‌های اروپایی از جمله صدراعظم آلمان و رییس‌جمهور فرانسه خارج از عرف دیپلماتیک بود و این واکنش‌ها بیش از گذشته تند بود.» به باور او هرچند موضوع اعتراضات در ایران در نوع موضع‌گیری اروپایی‌ها نقش دارد، اما اینکه معلوم نیست سرنوشت برجام به کجا خواهد رسید و اینکه مدعی هستند ایران از روسیه در جنگ اوکراین با ارسال پهپاد حمایت می‌کند، اصلی‌ترین دلایل افزایش فشار اروپایی‌هاست: «متاسفانه اظهارات در داخل ایران هم ضد و نقیض بود. یک سو اظهارات وزیر امور خارجه قرار داشت و از سوی دیگر برخی نهادهای دیگر اظهارات متفاوتی را مطرح کردند.»
حسین امیرعبداللهیان هفته گذشته موضوع ارسال پهپاد به روسیه را تایید کرد اما گفت این مساله قبل از جنگ اوکراین اتفاق افتاده است: «این هیاهویی که برخی از کشورهای غربی به راه انداختند که ایران برای کمک به جنگ اوکراین موشک و پهپاد در اختیار روسیه قرار داده، بخش موشکش کاملا غلط است؛ بخش پهپادش درست است و ما مقدار معدودی پهپاد، ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دادیم. اگر برای ما ثابت شود روسیه از پهپاد ایرانی در جنگ علیه اوکراین استفاده کرده، ما بی‌تفاوت نخواهیم بود.» 
فرازی هشدار می‌دهد: «تنش در روابط ایران و اروپا و تیره و تار شدن این رابطه نه به نفع ایران است و نه به نفع اروپا. تیره‌تر شدن روابط ایران با اروپا به طرف‌های سوم سود می‌رساند.»
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و سفیر پیشین ایران در نروژ هم در پاسخ به «اعتماد» مساله اوکراین را یک موضوع بسیار مهم می‌داند: «مساله جنگ اوکراین یک مساله استراتژیک برای اروپایی‌هاست. روسیه تمام‌قد در برابر ناتو ایستاده و برای اروپایی‌ها قابل قبول نیست زمانی که آنها تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند که روسیه را در موضع دفاعی قرار دهند، ایران درصدد کمک به روسیه برآید. این البته ادعای آنهاست اما ایران باید تلاش کند مساله را حل کند.» او می‌افزاید: «ایران باید مساله را حل‌وفصل کند و این موضع را اتخاذ کند که در موضوع جنگ اوکراین، تا زمان برقراری آتش‌بس و پایان جنگ هیچ سلاحی به هیچ‌یک از طرف‌ها نخواهد داد. معتقدم بخشی از فشار اروپایی‌ها به ایران برای این است که تهران بپذیرد که از مسکو حمایت نکند.»
عبدالرضا فرجی‌راد معتقد است مسائل داخلی ایران نیز بی‌تاثیر نبوده و باید تدبیری برای آن اندیشیده شود: «اختلاف‌نظرها میان ایران و اروپا دو بخش دارد. بخشی به مسائل داخلی ایران یعنی اعتراضات در داخل کشور بازمی‌گردد و بخشی نیز ناشی از مسائل خارجی است که شامل جنگ اوکراین و احیا نشدن برجام می‌شود. در مسائل داخلی که به اعتراضات در ایران مربوط می‌شود واقعا نیاز است که ما روش گفت‌وگو و مفاهمه را در داخل در پیش بگیریم و از رفتارها و الفاظی که برخی اشخاص و نهادها به کار می‌برند دوری کنیم. اگر شرایط به نحوی مدیریت شود که رضایت مردم در داخل کشور جلب شود، فشار افکار عمومی ایرانیان خارج از کشور و فشار افکار عمومی شهروندان کشورهای غربی کاهش می‌یابد.» او تاکید دارد: «نمی‌توان مسائل را کاملا از هم تفکیک کرد. هم مسائل داخلی ایران هم اختلاف نظرها بر سر مسائلی نظیر جنگ اوکراین در موضع‌گیری اروپایی‌ها موثر بوده. اروپا همواره به مسائل حقوق بشری در ایران حساس بوده و کمتر یا بیشتر به این مسائل واکنش نشان داده است. فشار افکار عمومی روی آنها برای موضع‌گیری هم جدی است و نباید این مساله را نادیده گرفت.»

زمستانی که در سایه جنگ اوکراین و روابط تنش‌آلود مسکو و پایتخت‌های اروپایی قرار بود دامن اروپا را بگیرد، روابط ایران و اتحادیه اروپایی را سرد کرده است.
دو سال قبل در نوامبر 2020، زمانی که نتایج انتخابات ایالات متحده نشان داد دونالد ترامپ رییس‌جمهور وقت امریکا باید تا مدتی دیگر از کاخ سفید برود و جو بایدن، کاندیدای حزب دموکرات رییس‌جمهور بعدی ایالات متحده خواهد بود، موجی از امید در ایران و اروپا شکل گرفت. ایران و اروپا امیدوار بودند با بازگشت دموکرات‌ها به قدرت امکان احیای توافق هسته‌ای سال 2015 که در زمان اجرا تنش‌ها میان تهران و غرب را تا حد قابل توجهی کاهش داده بود فراهم شود.
دو سال بعد از نوامبر 2020، روابط ایران و کشورهای اروپایی بدترین روزهای خود طی دهه گذشته را تجربه می‌کند؛ توافق برجام احیا نشده و سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اروپایی‌ها ایران را به نقش‌آفرینی علیه غرب در جنگ اوکراین متهم می‌کنند و اتحادیه اروپایی استفاده از گزینه تحریم علیه ایران را دوباره به روی میز بازگردانده است.
شورای اروپا روز دوشنبه 14 نوامبر با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد 29 فرد و سه نهاد ایرانی را تحریم کرده است. در این بیانیه دلیل اعمال این تحریم‌ها مسائل حقوق بشری ذکر شده و نام احمد وحیدی وزیر کشور، کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، سردار وحید مجید رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات و شبکه خبری پرس‌تی‌وی به همراه تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران در لیست تحریم‌شدگان دیده می‌شود. در این بیانیه آمده است که تحریم‌ها شامل مسدودسازی حساب‌های بانکی، ممنوعیت سفر، ممنوعیت تامین مالی نهادهای مورد اشاره و ممنوعیت صادرات تجهیزاتی است که ممکن است برای مقابله با اعتراضات یا نظارت روی ارتباطات به کار روند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز روز دوشنبه اعلام کرد که با حمایت افراد و نهادهایی که برای انجام تحقیقات بین‌المللی درباره سرکوب مرگبار اعتراضات ایران تلاش می‌کنند، هفته آینده این نشست اضطراری برگزار خواهد شد. عالی‌ترین نهاد حقوق بشری سازمان ملل افزود که این نشست پنجشنبه آینده ۳ آذر (۲۴ نوامبر) برگزار خواهد شد تا درباره «وضعیت رو به وخامت حقوق بشر» در ایران گفت‌وگو شود. برای تشکیل یک جلسه فوری، حمایت ۱۶ عضو از ۴۷ عضو شورای حقوق بشر (بیش از یک‌سوم اعضا) لازم است و این شورا اعلام کرد که تاکنون ۴۴ کشور از این فراخوان حمایت کرده‌اند.
ساعاتی پیش از صدور این بیانیه‌ها، آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در توییتر نوشت که اتحادیه اروپا قصد دارد با اعمال تحریم‌هایی جدید پیامی مشخص به ایران بفرستد و بگوید رعایت «حقوق بشر یک اصل غیرقابل چشم‌پوشی است.» او افزود: «ما تحریم‌هایی را تصویب کردیم که به ویژه بر دایره قدرت سپاه پاسداران و تامین مالی آن تاثیر می‌گذارد و توانستیم موضوع ایران را در دستور کار شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد قرار دهیم.»
اظهارات و اقدامات مقام‌های ارشد کشورهای اروپایی علیه ایران تنها به نوشته وزیر خارجه آلمان محدود نمی‌شود. ماه گذشته، کشورهای اروپایی برای تحریم ایران به دلیل «ارسال پهپاد به روسیه» به توافق رسیدند، در هفته‌های گذشته نیز علاوه بر جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به برخی مسائل داخلی ایران نظیر اعتراضات واکنش نشان داد، امانوئل مکرون رییس‌جمهور فرانسه با گروهی از مخالفان دولت ایران دیدار کرد و برای توصیف وقایعی که در داخل ایران رخ می‌دهد از واژه «انقلاب» استفاده کرد. صدراعظم و وزیر خارجه آلمان نیز در چندین مرحله به دلیل آنچه از سوی آنها مسائل حقوق بشری خوانده می‌شد واکنش نشان داده و از ضرورت تحریم ایران سخن گفتند.
مقام‌های ایرانی این نوع موضع‌گیری و اقدامات اروپایی‌ها را «کوته‌بینانه» و «غلط» توصیف می‌کنند و معتقدند این اقدامات ریشه سیاسی دارد. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در نشست خبری گفت: «متاسفانه چند کشور اروپایی در اتخاذ مواضع علیه ایران از عنوان اتحادیه اروپا سوءاستفاده می‌کنند و لزوما مواضع این چند کشور بیانگر مواضع و رویکردهای تمامی کشورهای اروپایی نیست. چند کشور معدود به صورت غیرمسوولانه خارج از چارچوب و موازین شناخته‌شده بین‌المللی در ارتباط با مسائل داخلی ایران با تمسک به شعارهایی نظیر حقوق بشر، تند و افراطی عمل می‌کنند و کاملا مشخص است این رفتارها سیاسی و مبتنی بر بهانه‌های واهی است.» او پیش‌تر نیز به دیدار رییس‌جمهور فرانسه با مسیح علی‌نژاد و همچنین به اظهارات مقام‌های آلمانی واکنش نشان داده بود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تنش در روابط ایران و اروپا به‌طور کم‌سابقه‌ای بالا رفته و دو طرف باید برای فروکاستن از این تنش‌ها گام‌هایی بردارند.
علی‌اکبر فرازی، سفیر پیشین ایران در رومانی رفتار اروپایی‌ها را «بیش از گذشته تند» می‌داند. او به روزنامه اعتماد می‌گوید: «رفتار مقام‌های اروپایی طی هفته‌های گذشته اظهارات مقام‌های اروپایی از جمله صدراعظم آلمان و رییس‌جمهور فرانسه خارج از عرف دیپلماتیک بود و این واکنش‌ها بیش از گذشته تند بود.» به باور او هرچند موضوع اعتراضات در ایران در نوع موضع‌گیری اروپایی‌ها نقش دارد، اما اینکه معلوم نیست سرنوشت برجام به کجا خواهد رسید و اینکه مدعی هستند ایران از روسیه در جنگ اوکراین با ارسال پهپاد حمایت می‌کند، اصلی‌ترین دلایل افزایش فشار اروپایی‌هاست: «متاسفانه اظهارات در داخل ایران هم ضد و نقیض بود. یک سو اظهارات وزیر امور خارجه قرار داشت و از سوی دیگر برخی نهادهای دیگر اظهارات متفاوتی را مطرح کردند.»
حسین امیرعبداللهیان هفته گذشته موضوع ارسال پهپاد به روسیه را تایید کرد اما گفت این مساله قبل از جنگ اوکراین اتفاق افتاده است: «این هیاهویی که برخی از کشورهای غربی به راه انداختند که ایران برای کمک به جنگ اوکراین موشک و پهپاد در اختیار روسیه قرار داده، بخش موشکش کاملا غلط است؛ بخش پهپادش درست است و ما مقدار معدودی پهپاد، ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دادیم. اگر برای ما ثابت شود روسیه از پهپاد ایرانی در جنگ علیه اوکراین استفاده کرده، ما بی‌تفاوت نخواهیم بود.» 
فرازی هشدار می‌دهد: «تنش در روابط ایران و اروپا و تیره و تار شدن این رابطه نه به نفع ایران است و نه به نفع اروپا. تیره‌تر شدن روابط ایران با اروپا به طرف‌های سوم سود می‌رساند.»
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد دانشگاه و سفیر پیشین ایران در نروژ هم در پاسخ به «اعتماد» مساله اوکراین را یک موضوع بسیار مهم می‌داند: «مساله جنگ اوکراین یک مساله استراتژیک برای اروپایی‌هاست. روسیه تمام‌قد در برابر ناتو ایستاده و برای اروپایی‌ها قابل قبول نیست زمانی که آنها تمام تلاش خود را به کار بسته‌اند که روسیه را در موضع دفاعی قرار دهند، ایران درصدد کمک به روسیه برآید. این البته ادعای آنهاست اما ایران باید تلاش کند مساله را حل کند.» او می‌افزاید: «ایران باید مساله را حل‌وفصل کند و این موضع را اتخاذ کند که در موضوع جنگ اوکراین، تا زمان برقراری آتش‌بس و پایان جنگ هیچ سلاحی به هیچ‌یک از طرف‌ها نخواهد داد. معتقدم بخشی از فشار اروپایی‌ها به ایران برای این است که تهران بپذیرد که از مسکو حمایت نکند.»
عبدالرضا فرجی‌راد معتقد است مسائل داخلی ایران نیز بی‌تاثیر نبوده و باید تدبیری برای آن اندیشیده شود: «اختلاف‌نظرها میان ایران و اروپا دو بخش دارد. بخشی به مسائل داخلی ایران یعنی اعتراضات در داخل کشور بازمی‌گردد و بخشی نیز ناشی از مسائل خارجی است که شامل جنگ اوکراین و احیا نشدن برجام می‌شود. در مسائل داخلی که به اعتراضات در ایران مربوط می‌شود واقعا نیاز است که ما روش گفت‌وگو و مفاهمه را در داخل در پیش بگیریم و از رفتارها و الفاظی که برخی اشخاص و نهادها به کار می‌برند دوری کنیم. اگر شرایط به نحوی مدیریت شود که رضایت مردم در داخل کشور جلب شود، فشار افکار عمومی ایرانیان خارج از کشور و فشار افکار عمومی شهروندان کشورهای غربی کاهش می‌یابد.» او تاکید دارد: «نمی‌توان مسائل را کاملا از هم تفکیک کرد. هم مسائل داخلی ایران هم اختلاف نظرها بر سر مسائلی نظیر جنگ اوکراین در موضع‌گیری اروپایی‌ها موثر بوده. اروپا همواره به مسائل حقوق بشری در ایران حساس بوده و کمتر یا بیشتر به این مسائل واکنش نشان داده است. فشار افکار عمومی روی آنها برای موضع‌گیری هم جدی است و نباید این مساله را نادیده گرفت.»

آشنایی با افزونه یا پلاگین با پیام رسون

«چون نمی‌توانستم اقساط وام را پرداخت کنم به خودکشی فکر می‌کردم، حتی یک‌بار تصمیم گرفتم، ولی نشد. هر بار گوشیم زنگ می‌خورد استرس همه وجودم را می‌گرفت، چون می‌دانستم که رییس همیشه طلبکار بانک می‌خواهد بگوید قسط وامم را باید پرداخت کنم و دیگر زمانی ندارم. زندگیم از هم پاشیده شد تا نهایتا همانی شد که بانک می‌خواست یعنی خودشان مرا به سمت این مسیر حرکت دادند تا مرغداری و همه ‌دار و ندارم را توقیف کنند. بانک‌ با سناریو از پیش تعیین شده به ما وام می‌دهد و اگر همین‌طور به فعالیت خود ادامه دهد همه دارایی مردم را تصاحب می‌کند. قانون هم تمام قد پشت آنهاست و کسی به تولیدکننده اهمیت نمی‌دهد که برای چرخش چرخ «تولید» باید از کجا سرمایه‌گذار پیدا کند. اگر بخواهی در ایران به‌ صورت مستقل شغلی راه‌اندازی کنی ‌جز «نزول» کردن هیچ راهی وجود ندارد.»
این گفته‌های یکی از مرغدارانی است که همه ‌دار و ندارش در پی پرداخت سود بانکی بر باد رفت. این تنها وضعیت ناصر نیست، بلکه باتوجه به شرایط اقتصادی که بر رنج مردم افزوده است، راهی جز دریافت وام‌های پربهره از بانک‌ها یا نزول از افراد شخصی وجود ندارد. برخی کارشناسان معتقدند که اقتصادی متکی بر ربا، ایران را در بر گرفته است و مانند ریسمانی به دور گردن، اقتصاد را خفه می‌کند. قدرت بانک‌ها آنقدر زیاد شده است که باید گفت کسی جلودارشان نیست و بدون نیاز به اعداد و ارقام می‌توان گفت که اکنون بیشترین دارایی کشور در اختیار آنهاست. سودهای هراسناک بانکی، باعث شده مردم به سمت پول‌های سودی در بازار آزاد بروند که به‌ صورت سنتی به نام‌های «پول شرایطی»، «نزول»، «اسکونت» و... در جامعه رواج دارد. در سال‌های اخیر حاکمیت همواره با شعار «بانکداری اسلامی» تلاش می‌کند ساختار جدیدی به این بنگاه‌های مالی بدهد ولی به نظر می‌آید توان کنار زدن آنها را ندارد. این در حالی است که قوانین اسلامی و شرعی اجازه برخورد با این‌گونه بنگاه‌ها و افراد را داده است. حسین راغفر، در این گزارش به «اعتماد» می‌گوید: بانک‌ها در ایران «منشا شر و مصیبت» مردم شده‌اند. در ادامه این گزارش، گفت‌وگوی خبرنگار ما را با افرادی که تحت تاثیر رد و بدل کردن ربا هستند و از اقتصادی ربوی ایران به ستوه آماده‌اند را می‌خوانید.

سود بانک زندگیم را با خود برد
«ناصر» یکی از هزاران بدهکاران بانکی است ولی نه از آن دسته که توانستند با پول‌های بانک کاخ بسازند، بلکه از آن بدهکارانی که ‌دار و ندارش را بانک بابت بدهی و سود وام از او گرفته است. این مرغدار سابق در مورد وضعیتش به «خبرنگار اعتماد» می‌گوید: «چون فشار بدهی‌ها و مخارج مرغداری زیاد بود، تصمیم گرفتم راه جدیدی پیدا کنم. هر چه تلاش می‌کردم به نتیجه‌ای نمی‌رسیدم و مغزم به جایی قد نمی‌داد. روزها را برای نرسیدن به موعد چک‌ها می‌شمردم، تا اینکه تنها یک هفته وقت داشتم که چک‌ها را پاس کنم، طلبکارم هم گفته بود که این‌بار با مامور می‌آید و حکم جلبم را گرفته‌ است. ای کاش همان روزها به زندان می‌رفتم و وارد این مرداب نمی‌شدم. استرس همه وجود را گرفته بود که به پیشنهاد یکی از دوستانم تصمیم گرفتم برای اولین‌بار از بانک رفاه وام بگیرم. بعد از اینکه با رییس شعبه بانک صحبت کردیم، قرار شد در برابر وثیقه‌ای که می‌گذارم، وام بدهند. من درخواست 2 میلیارد تومان داشتم که رییس بانک به من گفت چون واحد تولیدی محسوب می‌شوید، می‌توانیم به شما 3 میلیارد هم بدهیم. وسوسه شده بودم، نمی‌دانستم که چه جوابی باید بدهم پول درشتی بود. بزرگ‌ترین اشتباهم در زندگی این بود که در آن لحظه به چگونگی بازپرداختش همراه با سود فکر نکردم. سند مرغداری که با همه تاسیسات و زمین‌های اطراف حدود 6 میلیارد ارزش داشت را به عنوان ضمانت گذاشتم. قرار شد با سود 24 درصد، پول را بعد از شش ماه استراحت با ماهی حدود 104 میلیون بازگردانم. در خیال خودم فکر می‌کردم با اضافه پول می‌توانم مرغداری را دوباره احیا کنم و رونق را به منطقه بیاورم و اشتغال ایجاد کنم.»
او با توضیح در مورد روند بازپرداخت اقساط وام ادامه می‌دهد: «وام را گرفتم و بدهی‌ها را دادم و خیالم راحت شد. 2 کارگری که تعدیل کرده بودم را فراخواندم. کمی به مرغداری رسیدیم و سقفش را تعمیر کردیم. ماشینم را هم عوض کردم تا کمی آبروی ریخته شده در نگاه اطرافیان را جمع کنم. رفته‌رفته با پولی که باقی مانده بود مرغداری را با 60 درصد ظرفیت راه انداختیم و جوجه و دانه خریدم، چون مدتی بود کار نمی‌کردیم هفته‌های اول خیلی سخت گذشت ولی سعی می‌کردیم به خودمان اعتماد به نفس بدهیم. کم‌کم همه‌ چیز داشت خوب می‌شد و توانستم بعد از دو ماه خیلی از چاله‌ها را پر کنم. هنوز مقداری از پول باقی مانده بود که تصمیم گرفتم برای روز مبادا کنار بگذارم. روزها به سرعت می‌گذشت تا یک روز از بانک زنگ زدند و گفتند باید از ماه بعد اقساط را پرداخت کنم. هنوز موضوع را درک نکرده بودم. با یک حساب سرانگشتی متوجه شدم که می‌توانم چند قسط اول را جور کنم پس مشکلی نبود. چند ماه را به سختی توانستم پشت سر بگذارم که از ماه چهارم به بعد تازه متوجه شدم که در چه مردابی گیر کرده‌ام ثانیه به ثانیه، دقیقه به دقیقه بر بدهی من به بانک اضافه می‌شد.» 
ناصر با آشفته خواندن زندگی کاری و خانوادگی‌اش اضافه می‌کند: «هر ماه بر بدهی من اضافه می‌شد و چیزی نداشتم که پرداخت کنم یا چیزی که بتوانم بفروشم. خیلی جدی به «خودکشی» رسیده بودیم. یک شب تصمیم گرفتم با ماشین در دره‌های اطراف شهر سقوط کنم تا مرگم را طبیعی جلوه دهم. به خانه رفتم تا به ‌نوعی با آنها خداحافظی کنم. وقتی همسرم را در آغوش گرفتم بغض همه وجودم را گرفت، بوی عطر همسرم باعث شد از خودکشی صرف‌نظر کنم. رفتم پیش رییس بانک تا ببینم چه راهی پیش روی من می‌گذارد. می‌خواستم مبلغ اقساط را کاهش دهم و بر تعدادش اضافه کنند ولی آقای رییس که موهای رنگ کرده‌اش به زردی می‌زد، قبول نکرد. رفتار بی‌تفاوتی نسبت به وضعیت من داشت. سعی می‌کرد که بگوید کاری از دستش بر نمی‌آید تا اینکه وقتی از او پرسیدم پیشنهادش چیست، گفت: آقای رجبی شما که وثیقه ملکت سنگین است چرا اینقدر استرس گرفته‌ای آخرش که چی؟ این را که گفت شوکه شدم، زبانم کار نمی‌کرد، گلویم خشک شد. پرسیدم اینکه نمی‌شود! در جواب گفت پس اقساطت را بیاور پرداخت کن. بحران دوباره شروع شده بود، وضعیت با زمانی که یک میلیارد و 400 میلیون تومان بدهی داشتم خیلی متفاوت بود. رفتم مشاوره حقوقی بگیرم تا شاید راهی باشد، وکیل خاطرم را جمع کرد و گفت هیچ راهی وجود ندارد، یا باید پول را بدهی یا اینکه ملک را توقیف می‌کنند. یکی، دو سال با همین شرایط، همراه با تولید خیلی محدود گذشت. در این بین سکته کردم و یک طرف لبم بی‌حس شد و تا چند ماه زبانم درست حرکت نمی‌کرد. اقساط همین‌طور داشت روی هم می‌آمد و بدهی من هم سنگین‌تر می‌شد. در همین شرایط ابلاغیه دادگاه آمد مبنی بر اینکه بانک حکم توقیف اموالم را گرفته است و یک روز بعد از این موضوع همه حساب‌هایم مسدود شد.»
او در مورد روند دادگاهش می‌گوید: «رفتیم دادگاه و به قاضی همه موضوعات را گفتم. متوجه شدم که قاضی فهمیده که چه ظلمی در حق من شده است. سود پول از اصل پول بیشتر شده است و بدهی من نزدیک به 6 میلیارد تومان رسید. مجبور شدم نه‌تنها مرغداری را به نام بانک بزنم، بلکه ماشینم را هم برای تسویه حساب بفروشم. همه زندگیم را فروختم و تنها یک دختر و یک همسر خوب و مهربان برایم مانده است و سعی می‌کنیم از این وضعیت خارج شویم. سودی که بابت وام بانک پرداخت کردم همه زندگی مرا با خود برد و بانک هم همانند یک آدم آهنی عمل کرد و انگار هیچ حسی به وضعیت من نداشت.» 

می‌خواهم با بانک‌ها رقابت کنم اجازه نمی‎دهند 
«فرشاد»، مردی حدود 45 ساله است که به مردم پول سودی (نزولی یا اسکونت) می‌دهد. او معتقد است چون کمتر از بانک‌های دولتی و خصوصی سود می‌گیرد پس کارش مشکل عرفی و شرعی ندارد و می‌تواند حتی خودش یک موسسه مالی داشته باشد. فرشاد در مورد روندی که باعث شد به این کار روی آورد به «خبرنگار اعتماد» می‌گوید: «بعد از اینکه از سربازی برگشتم تازه فهمیدم خرج کشیدن و کار کردن یعنی چی، چون قبل از سربازی همواره پی گردش و تفریح بودم. نمی‌دانستم باید چکار کنم، کارگری نمی‌توانستم بکنم، تصمیم گرفتم بروم فروشنده بشوم، در یک فروشگاه بزرگ لباس، مشغول شدم. آنقدر ارتباطم با مشتریان خوب بود که هر ماه تشویقی می‌گرفتم ولی درآمدش نمی‌توانست جواب خواسته‌های مرا بدهد. اواخر دهه 80 بود، آخر شب‌ها می‌رفتم پیش یکی از دوستانم که در کلی‌فروشی لوازم یدکی ماشین کار می‌کرد. صاحب مغازه مرد منصف و مهربانی بود، برایش از دکه رفیقم سیگار قاچاق می‌خریدم. او به من پیشنهاد داد که یک موتوروانت بگیرم و سفارشات مشتری‌ها را ببرم. پیشنهاد خوبی بود، می‌توانستم تا روزی 50 هزار تومان هم کار کنم. شب که به خانه رفتم تا صبح خوابم نبرد. کار خوبی بود ولی من هیچ پس‌اندازی نداشتم. تنها چیزی که به فکرم رسید، این بود که از بانک وام بگیرم. با آشنابازی توانستم 8 میلیون تومان وام بگیرم. فکر کنم حدود 6 میلیون پول موتور شد و باقی را هم خرج اتاق‌سازی و برزنت کردم. از همان روز اول مشغول شدم و با انگیزه کار می‌کردم، درآمدش خوب بود و وقت اضافی هم داشتم، همه شهر را با موتور می‌رفتم و کلی دوست جدید پیدا کردم، اما هر وقت که به کیلومتر موتور نگاه می‌کردم به یاد قسط وام می‌افتادم. وام را با بهره حدود 20 درصد از بانک ملی گرفتم.»

او با اشاره به روند پراسترس آن روزهایش ادامه می‌دهد: «فشار را احساس می‌کردم و به دنبال راهی بودم که از این استرس رهایی یابم. فکری به ذهنم رسید. چند قسط را دادم ولی حساب کردم، دیدم اگر همین‌طور به قسط دادن ادامه دهم باید چند سال همین وضعیت را داشته باشم. هر بار هم پرداخت نکنم کلی سود به آن اضافه می‌شود. از همه اعضای خانواده پول گرفتم به شرط آنکه پول‌شان را با سود بازگردانم ولی نه 20 درصد، بلکه با سود حدود 5 درصدی، همانی که در بازار رسم است. پول وام را تسویه کردم و ماه به ماه پول قرضی را همراه با سود به خانواده پرداخت می‌کردم. شاید کمی ضرر کرده باشم ولی می‌دانستم که اگر یک ماه هم نتوانم قسط را پرداخت کنم 5 درصد سود می‌دهم نه 20 درصد. رفته‌رفته تصمیم گرفتم که همان کاری که بانک انجام می‌دهد را انجام دهم ولی با سود خیلی پایین‌تر. دیگر وقتی اطرافیانم پول می‌خواستند با من تماس می‌گرفتند که همین تماس‌ها باعث شد در کمتر از یک‌سال به کار اصلیم تبدیل شود. شعارم این بود: «پرداخت وام با سود کم». دو میلیون، چهار میلیون، ده میلیون و ... در همین رقم‌ها وام می‌دادم. با مردم راه می‌آمدم فشار به کسی نمی‌آوردم مگر اینکه حس می‌کردم طرف می‌خواهد سوءاستفاده کند. به ‌نوعی بانک همراه‌شان محسوب می‌شدم. مشتری‌های خوبی داشتم ولی برخی وقتی می‌خواهند پول بگیرند چرب زبان و ساکت به نظر می‌رسند ولی وقتی می‌خواهند پس بدهند، می‌گویند تو «نزول‌خور» و «حرام‌زاده» هستی. در ادامه توانستم یک مغازه با تابلو بنگاه مسکن باز کنم و دو منشی خانم هم استخدام کردم. مشتری‌ها می‌آمدند و سفته و چک یا وثیقه می‌دادند و می‌رفتند و هر کسی که پول را بازنمی‌گرداند وکیل‌مان موضوع را پیگیری می‌کرد. هیچ ‌وقت سعی نکردم که بیش از عرف رایج سود بگیرم همیشه گذشته خودم را به یاد می‌آوردم که با چه سختی روی موتور کار می‌کردم و به جیب بانک می‌ریختم. اگر کار این بانک‌ها با گرفتن سود بالای 24 درصد حلال است چرا من نباید انجام دهم؟ من خیلی‌ها را دیده‌‍ام که زیر بار بازپرداخت این وام‌ها مرده‌اند.»
فرشاد در پاسخ به این سوال که چرا این رقابت با بانک‌ها را ادامه نداد، می‌گوید: «بعد از افزایش فشار اقتصادی، بیکاری و ... تصمیم گرفتم دفتر را تعطیل کنم، چون مردم نمی‌توانستند اقساط خودشان را پرداخت کنند. خیلی‌ها که توان بازپرداخت را نداشتند، بخشیدم و با بعضی‌‍‌ها هنوز هم مشکل حقوقی دارم. حالا هم خرید و فروش ویلا و ماشین‌های خارجی می‌کنم. البته مشتری‌های خاص خودم را دارم و کمتر به خودم فشار می‌آورم. به اندازه جمع کرده‌ام و برعکس عملکرد بانک‌ها ایجاد اشتغال هم کرده‌ام. من بارها از نمایندگان مجلس و سیاستمدارانی که می‌بینم، می‌خواهم مجوز تاسیس یک موسسه مالی اعتباری قانونی را به من بدهند در این مورد برنامه‌های مکتوبی دارم که کاملا قرض‌الحسنه باشد آن هم با دریافت سودی کمتر از 10 درصد؛ ولی آنها هم بعد از اینکه خرشان از پل گذشت جواب ما را نمی‌دهند.»

بخش تولید تا گردن در «ربا» فرو رفته است
«بهشتی»، یکی از صنعتگران قدیمی صنف تراشکاری است که به‌ دلیل افزایش قیمت زمین کارگاه سابقش تصمیم گرفت به خارج از شهر برود و در آنجا شروع دوباره‌ای داشته باشد. او در مورد روند فعالیت خود ادامه می‌دهد: «دخترم دم‌بخت بود و برای پسرم هم باید شغلی ایجاد می‌کردم تا خیالم راحت شود. وضع زندگیم بد نبود ولی اینکه بخواهم در ادامه و تا قبل از 60 سالگی به بازنشستی برسم، مجبور بودم ریسک کنم. کارگاه داخل شهر که 30 سال قبل قسطی خریده بودم را به قیمت خوبی فروختم و در شراکت با یک همکار قدیمی به خارج از شهر نقل مکان کردیم. مبنا را بر قیمت کم گذاشتیم تا مشتری‌ها را به خارج شهر بیاوریم و البته به ‌شرط ارایه کار باکیفیت. مشتری‌ها زیاد شد و مجبور شدیم تعداد کارگرها را افزایش دهیم و کمی فضای کارگاه را هم بزرگ‌تر کنیم. سرمایه‌ای نداشتیم و به ‌دلیل اینکه سود وام بانکی بسیار زیاد است و شریکم از وام بانکی خاطره خوبی ندارد، مجبور شدیم 2 میلیارد تومان از شخصی با سود 10 درصد نزول کنیم. ظرف کمتر از یک هفته هم کارگاه را بزرگ‌تر کردیم و هم تعداد کارگران و دستگاه‌ها را افزایش دادیم. سند ملک که حدود 3 میلیارد ارزش دارد در رهن او گذاشتیم. الان که با شما صحبت می‌کنم چهار سال از روزی که پول گرفته‌ایم، می‌گذرد و بعد از اینکه پول را همراه با سودش بازگرداندیم کارمان به دادگاه کشیده است. طبق مدارک ما همه بدهی پرداخت شده بود ولی او می‌‎گوید که باید حدود 200 میلیون تومان بابت دیرکردها بپردازیم. خوشبختانه با مدارکی که به دادگاه ارایه دادیم دریافت پول سودی یا همان ربا محرز شده است و به او تفهیم اتهام کردند. واقعا پولی نداریم که به او بپردازیم چون هزینه‌های کارگاه خیلی بالاست و تعداد حقوق‌بگیران‌مان هم زیاد است.» او با اشاره به روند دادرسی‌اش ادامه می‌دهد: «در دادگاه به قاضی توضیح دادم که سیستم سرمایه‌گذاری و گسترش کار و تولید خیلی سخت است، نه من بلکه همه اهالی تولید با اتکا به «نزول» کار خود را ادامه می‌دهند یا چک‌های خود را پاس می‌کنند، مجبور بودیم از این آقا پول سودی بگیرم وگرنه باید می‌رفتم اسنپ کار می‌کردم، سراغ وام بانک هم نمی‌توانستیم برویم، چون توان بازپرداختش را نداریم و باید ملک‌مان را به بانک می‌دادیم مانند بسیاری از همکاران که همین بلا سرشان آمد.»
بهشتی در همین مورد اضافه می‌کند: «قاضی جوابی نداشت بدهد و من هم ادامه دادم؛ الان حدود 30 نفر از این کارگاه نان می‌خوردند، ای کاش شمایی که به تولید و پیشرفت تاکید دارید، می‌دانستید که ذره‌ذره ساختار کشور ما با خشت‌های نزول ساخته شده است من چاره‌ای نداشتم تا برای بقای خود و خانواده‌ام پول سودی بگیرم. البته این را بگویم که در این پرونده با جریمه احتمالی روبه‌رو خواهم شد ولی ای کاش که هیچ ‌وقت مجبور به این کار نمی‌شدم.»

دولت خودش رباخوری را ترویج می‌کند
«احمد» مردی شصت و چند ساله است که حدود 6 سال از شروع دوره بازنشستگی‌اش می‌گذرد. او پس از پایان دوره فعالیتش در جهاد کشاورزی تصمیم گرفت پاداش خود را به موسسه مالی و اعتباری بدهد تا شاید سرمایه‌گذاری کرده باشد و بتواند از پس‌انداز قابل توجهی برخوردار باشد ولی همه ‌چیز طبق خواسته او پیش نرفت. او در مورد روند اتفاقاتی که برایش رخ داده است به «خبرنگار اعتماد» می‌گوید: «در مجموع قرار بود 180 میلیون بابت سال‌ها خدمتم دریافت کنم. همه پول را که یکجا ندادند. صد میلیون یک‌بار و باقی هم در قالب مبالغ 10 میلیون و 5 میلیون و ... به حسابم واریز کردند. در آن سال‌ها موسسات مالی اعتباری رونق داشت و با سودهای کلان مردم را وسوسه می‌کردند البته جوری وانمود می‌کردند که دولت پشت آنهاست. اول خواستم پول را به عنوان اسکونت یا همان درصدی به بازار بدهم ولی نهایت سودی که می‌توانستم بگیرم 8 درصد بود ولی موسسه مالی سودی بالغ بر 20 و چند درصد پرداخت می‌کرد. همه ‌چیز با مجوز بود هیچ ‌وقت فکرش را نمی‌کردم که یک‌شبه همه‌ چیز به هم بخورد. یک‌سال سود را پرداخت کردند ولی به پیشنهاد خودشان برای افزایش حسابم، پولم را برداشت نکردم. ذره‌ذره جمع می‌شد ولی به بی‌زحمت بودنش می‌چربید اینکه در خانه بنشینی و پول روی پولت جمع شود حس خوبی برای منِ کارمند که عمری جان داده بودم، داشت. ناگهان متوجه شدم که موسسه‌ برچیده شده است و هیچ کسی هم نیست که بتوانیم از او سوال کنیم. خلاصه پس از دویدن زیاد و وکیل گرفتن و... توانستم شکایت کنم و به دادگاه بروم. قاضی در جواب سوالم که چگونه باید پول‌مان را پس بگیریم گفت چرا پولت را با بهره و نزول به این موسسه دادی تا الان خدا بزند پس گردنت که دنبال زنده کردنش هستی؟ گفتم اگر این به گفته شما نزول و رباست پس چرا مجوز صادر کردید تا سر مردم را کلاه بگذارند؟ چند دقیقه‌ای بین من و قاضی بحثی در گرفت ولی من دیگر جوابش را ندادم، چون ممکن بود کارم پیش نرود. او نهایتا به من گفت ضد نظام حرف نزنم که من سعی کردم بگویم منظورم از نظام، نظام پولی و مالی کشور است. نتیجه‌اش این شد که پولم را ذره‌ذره با خون جیگر پس گرفتم.»

بانک‌های ایرانی صلاحیت فعالیت ندارند
«حسین راغفر»، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال خبرنگار ما که اقتصاد ربوی (متکی به ربا) چه تاثیری بر اقتصاد گذاشته است، می‌گوید: «ربوی بودن سیستم مالی ایران تنها یکی از چالش‌ها و مشکلاتی است که اقتصاد بیمار ما دارد. باتوجه به اینکه از ابتدای تشکیل بانک‌ها این مشکلات قابل پیش‌بینی بود، ربوی بودن اقتصاد مشکلات عظیمی را ساخته است و از جمله باید به نقش نهادهای قدرت در این مورد اشاره کنیم. پس از آنکه نهادهای دولتی اختیار این بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری را در دست گرفتند، هر کاری که دل‌شان خواست با مردم و اقتصاد کردند بی‌آنکه مردم فقیر بتوانند اعتراضی کنند و صدای‌شان را به گوش مسوولان برسانند.»
او در همین مورد ادامه می‌دهد: «اقتصاد کنونی کشور بر مبنای دلالی و سفته‌بازی است و بانک‌ها خوراک این دلال‌ها را تامین می‌کنند و در حالی که هیچ نظارتی روی عملکردشان وجود ندارد هر تصمیمی می‌گیرند را اجرایی می‌کنند. عملا یک نوع انحصار قدرتمند شکل گرفته است. حالا در کنار این انحصار بانک‌ها، نظام ربوی هم اضافه کنید. با این شرایط به راحتی می‌توانیم به جواب سوال شما برسیم که در چه گردابی فرو رفته‌ایم.» راغفر با انتقاد از عملکرد بانک‌ها در ایران اضافه می‌کند: «بانک‌ها در ایران منشا شر و مصیبت هستند و آنقدر مناسبات پرفساد و ... دارند که قدرتمند شده‌اند و شرایطی به وجود آمده که شاید امیدی به اصلاح ساختار نیست. حالا باید بگوییم که این دایره فساد که بر ربوی بودن فعالیت‌شان تاکید می‌کنند آنقدر گسترش یافته که دیگر مردم عادی و بازاریان نقشی در اقتصاد کشور ندارند.» این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا حاکمیت می‌تواند با اسلامی کردن بانک‌ها این چالش را برطرف کند، می‌گوید: «پیش‌بینی سختی است چون هنوز بانک مرکزی مستقل از دولت عمل نمی‌کند و نه فرصتی وجود دارد که کارشناسان و متخصصان بیایند نظرشان را بدهند. باید بگوییم که بانک‌هایی که در حال فعالیت هستند، صلاحیت بانکداری ندارند و باید از دور خارج شوند. اگر بانکی نتواند با ارایه تسهیلات از تولید حمایت کند همین شرایطی را ایجاد می‌کند که شاهدش هستیم. اقدامات سالمی از بانک‌ها نمی‌بینیم که به نفع مردم یا بخش صنعت و تولید باشد، مگر نهادهای قدرتمندی که هر کار می‌خواهند، انجام می‌دهند. حاکمیت وقتی می‌گوید نیاز به بانکداری اسلامی داریم، متوجه شده است که اگر همین‌طور ادامه دهند، وضعیت معیشتی مردم بحرانی‌تر خواهد شد. در نتیجه برای سالم‌سازی فضای اقتصادی نیاز است تا عملکرد بانک‌ها کاملا شفاف و زیر ذره‌بین قرار بگیرد.»

آشنایی با ووکامرس و ضرورت استفاده از آن

آشنایی با خطوط عمومی و اختصاصی با پیام رسون

افزایش قیمت میوه در مراکز فروش خرد و عمده به حدی است که بر اساس مستندات موجود، بسیاری از خانوارها خرید آن را از سبد خانوار خود حذف کرده و به اولویت دیگر مایحتاج اساسی خود می‌پردازند این در حالی است که برخی از مسئولان معتقدند خرید میوه به هیچ وجه توسط خانواده‌ها حذف نشده بلکه با توجه به گرانتر شدن آن، افراد به مدیریت خرید میوه و درنتیجه کاهش اتلاف و دورریز میوه روی آورده‌اند البته خرید میوه دانه‌ای، میوه‌های باقی مانده در آخر شب پشت درب مغازه‌ها و تغییر خرید از گروه‌های میوه درجه سه نیز از سوی مسئولان در دایره تغییر مدیریت خرید میوه توسط مردم تلقی و ارزیابی می‌شود، البته مسئولان این صنف نیز منکر افزایش قیمت‌ها نیستند اما حذف اولویت خرید میوه توسط مردم را به‌شدت انکار می‌کنند.

قرار نبود میوه گران شود
اسدا... کارگر، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان میوه و سبزیجات در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: همزمان با گران شدن اقلام اساسی و غیراساسی در کشور قیمت میوه هم با افزایش روبه‌رو شد و این رقم در شش ماهه نخست سالجاری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته حدود 15 درصد برآورد می‌شود که البته بر اساس بررسی‌های صورت گرفته پیش‌بینی می‌شد که امسال با توجه به نبود مشکل برای کشاورزان در تامین سم و آفت‌های احتمالی قیمت میوه افزایش نیابد اما به دلیل قرار گرفتن میوه در چرخه گرانی دیگر محصولات از آغاز سالجاری تاکنون، میوه نیز گران شد و در این بین تقاضا برای آن نیز کاهش یافت.

گرانی مصرف را مدیریت و نه حذف کرد!
کارگر افزود: کاهش عرضه و تقاضا در عرضه میوه را می‌توان ناشی از مدیریت مصرف مردم نیز به دلیل گرانی دانست که نتایج مطلوبی را نیز چون کاهش دورریز میوه و اسراف به‌همراه داشته است و فقط تعداد دفعات خرید مردم کمتر شده اما خرید میوه از سبد خرید خانوار حذف نشده است. او حذف میوه از اولویت‌های خرید دهک‌های آسیب‌پذیر جامعه را تایید نکرد و گفت: میوه در انواع و درجه‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود و مردم در هر کدام از سطوح قدرت خرید می‌توانند نسبت به خرید میوه اقدام کنند و در این راستا به واحدهای خرد توزیع میوه نیز توصیه شده است تقاضای فروش دانه‌ای میوه مردم را با احترام پاسخگو باشند هرچند بسیاری از فروشندگان در پایان روز جعبه‌های محصولات خود را به رایگان پشت مغازه‌ها می‌گذارند تا مورد استفاده قرار گیرد. کارگر با رد کیفیت بد میوه‌های باقی مانده در پشت مغازه‌ها گفت: خرید میوه برای اکثریت جامعه امکان پذیر است و این میوه‌ها نیز در بسیاری از موارد فقط از نظر سایز و اندازه با دیگر میوه‌های عرضه شده قابل استفاده است و شاید امکان خرید برخی از میوه‌های لاکچری مانند آناناس یا میوه‌های استوایی برای همه مردم ممکن نباشد اما میوه‌های دیگر هم از نظر ویتامین و کاربرد مواد غذایی دارای مزیت‌های خاص خود هستند و خرید میوه برای هیچ گروهی حذف نشده و توزیع میوه همچنان در رده‌های کیفی یک، دو و سه توزیع و در دسترس خریداران قرار دارد. رئیس اتحادیه صنف فروشندگان میوه و سبزیجات تامین نیاز داخلی را اولویت دانست و بیان کرد: صادرات میوه و آورده ارزی برای کشور پس از تامین نیاز داخلی از برنامه‌هایی محسوب می‌شود که به منظور رضایت کشاورزان و کسب درآمد مطلوب این گروه نیز مدنظر مسئولان قرار دارد که البته همواره تامین بازار داخلی گزینه اول توزیع و فروش قرار دارد.

میوه کم نیست
کارگر گفت: ما تعیین کننده قیمت نیستیم بلکه وظیفه ما نظارت بر قیمت است و تعیین کننده قیمت، عرضه و تقاضاست همچنین وزارت جهاد کشاورزی باید برای میزان مصرف داخل و صادرات برنامه‌ریزی کند تا وسط سال این نظم به هم نخورد ولی متأسفانه این اتفاق هر از گاهی در جامعه روی می‌دهد و نشان دهنده این است که برنامه‌ریزی وجود ندارد. رئیس اتحادیه مرکزی فروشندگان میوه و سبزی تهران معتقد است: در تهران شاهد کمبود عرضه نیستیم و هم اکنون کالا به اندازه کافی موجود است اما برخی (دلالان) به دلیل افزایش قیمت سعی می‌کنند آن را وارد بازار نکنند و این امر موجب اختلال در عرضه می‌شود. او اضافه کرد: تنها قیمت موز از 35 هزارتومان به 45 هزارتومان در میدان مرکزی میوه و تره بار رسیده که البته اعضای صنف فروشندگان نیز این کالا را بدون سود عرضه کرده‌اند. کارگر توضیح داد: در برخی از صیفی‌جات از جمله خیار، کاهو و سبزی مشکلاتی وجود داشت که منجر به افزایش قیمت شده بود، زیرا محصولاتی که در فضای باز کاشته می‌شوند به دلیل محدودیت منابع آبی در تابستان امکان کاشت مجدد آنها، بالافاصله وجود ندارد. این مقام مسئول در صنف میوه افزود: گرانفروشی نداریم و موضوع گرانی بار در مبداست و در مبدا هم قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و معیار و ملاک مشخصی وجود ندارد همچنین در میدان مرکزی میوه و تره بار بایستی به نحوی محصولات قیمت‌گذاری شود که مغازه‌ داران هنگام خرید متوجه شوند هر محصولی دقیقا چه قیمتی دارد اما در حال حاضر مغازه‌داران محصول مشخص را در هر موقع از روز که به میدان مرکزی مراجعه کنند با قیمت‌های متفاوتی باید خریداری کنند. رئیس اتحادیه فروشندگان میوه وسبزی استان تهران افزود: محصولات ما برند ندارند و اگر محصولات برند داشته باشند قابل پیگیری خواهند بود یعنی مصرف کننده می‌تواند با کد پیگیری درج شده روی محصول متوجه شود که این محصول به چه صورت، در کجا و با چه قیمتی تولید شده و قیمت آن چند است که در حال حاضر نمی‌توانیم قیمت مشخصی برای محصولات اعلام کنیم زیرا هر زمان مغازه‌دار مراجعه کند و با هرقیمتی خرید کند، همان قیمت مبنا خواهد بود.

علت گرانی موز
اکبر یاوری، نایب‌رئیس اتحادیه بارفروشان میوه‌وتره‌بار تهران درباره دلایل گرانی موز گفت: بخشی از گرانی موز به‌ دلیل افزایش نرخ دلار و بخشی دیگر به‌دلیل کمبود موز هندی است و موز هندی به‌ دلیل قیمت پایین‌تر برای ایجاد توازن در بازار توزیع می‌شود و با توجه به تقاضای بیشتر بازار برای موز اکوادوری، تجار برای واردات این نوع موز تمایل بیشتری دارند و کاهش موز اکوادوری در بازار قیمت را بالا برده است. یاوری با اشاره تلویحی به کاهش میزان واردات افزود: اگر واردکنندگان 50 تا 60کانتینر موز هندی به حجم واردات اضافه کنند توازن در بازار ایجاد و قیمت موز اکوادوری نیز کم می‌شود و قیمت موز ممتاز اکوادوری را در میدان اصلی 42 تا 43هزار تومان و موز مرغوب هندی را 35 تا 37هزار تومان عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه موز دیگر میوه‌ها را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد فروشنده‌ها سود اندکی روی آن می‌کشند و از این میوه بیشتر برای جذب مشتری استفاده می‌کنند. به‌گفته او، تعرفه سود خرده‌فروشی از 20 تا 35درصد است که فروشندگان، سود 35درصدی را در محصولات حساس و دارای دورریز اعمال می‌کنند و موز نهایتا 25درصد برای خرده فروشی‌ها سود دارد. عضو هیات‌مدیره اتحادیه بارفروشان افزود: واردات تهاتری نیز یکی از دلایل اختلال‌های موردی در روند واردات این میوه است و به شکل انحصاری در دست گروه خاصی است ولی واردکنندگان موز زیاد نیستند و گذشته از این در ازای صادرات 2کیلو سیب مجوز واردات یک کیلو موز صادر می‌شود، اما امسال سال کم‌آوردی در تولید سیب داشتیم و وضعیت صادرات این محصول مطلوب نیست و این عامل واردات موز را هم با مشکلاتی مواجه کرده است و در این راستا از مسئولان درخواست داریم با توجه به تولید بسیار خوب مرکبات، واردات موز را با صادرات مرکبات به جای موز تهاتر کنند تا مشکل واردکنندگان در این زمینه کاهش یابد.

کنترل بازار دست تجار است
اکبری ادامه داد: میوه ‌فروشی‌ها هم با مشکل نوسان قیمت در میدان مرکزی میوه‌ وتره ‌بار مواجهند. صاحب یک میوه ‌فروشی که موز را کیلویی50هزار تومان قیمت‌گذاری کرده درباره اختلاف قیمت خرید از میدان اصلی و خرده‌ فروشی‌ها گفت: میوه‌فروشی‌ها موز را با حداقل سود نرخ‌‌گذاری می‌کنند اما قیمت موز در میدان اصلی بسیار دیر و گاهی در ساعات 6 یا 7بعد از ظهر اعلام می‌شود و در مواردی فروشندگان با توجه به تغییرات لحظه‌ای قیمت می‌بینند که این میوه را زیر قیمت خریدشان فروخته‌اند. او با اشاره به‌وجود انحصار در واردات موز اضافه کرد: واردات موز انحصاری است و تجار با کم و زیاد کردن حجم واردات، قیمت‌های بازار را تحت کنترل دارند ضمن اینکه قیمت موز تابع عرضه و تقاضاست و با تمام‌شدن فصل عرضه میوه‌های تابستانی و با توجه به محدودیت تنوع میوه‌های زمستانی تقاضا برای این میوه افزایش می‌یابد.